Blog

“Maar mijn kat komt niet buiten”

“Ik vind het zielig, zo’n grote naald”

“Mijn kat komt zelf altijd thuis”

Waarom zou je je kat laten chippen?
1 simpele reden: Om te zorgen dat je kat weer bij je thuis kan komen als hij zelf de weg naar huis niet meer kan vinden.

Salem was de kat van mijn vader. Een kat die altijd op avontuur ging en soms ook zelfs ’s nachts weg bleef, maar altijd weer thuis kwam.
Tot ze op een dag niet meer thuiskwam.

Het zoeken begint: advertenties op internet, folders in de supermarkt en bij de buren langs om te vragen of ze niet per ongeluk in de schuur opgesloten zit.

Dagen werden weken en weken werd een maand. Inmiddels gingen we er niet meer vanuit dat Salem nog in leven zou zijn.

Op een zonnige zaterdag werden wij gebeld door een dierenart uit Gorinchem: Salem was in Vianen gevonden en door een hele lieve vrouw gevangen en naar de dienstdoende arts in Gorinchem gebracht. Die vrouw had haar al een tijdje zien zwerven met een wond onder haar oksel, maar kreeg haar steeds niet te pakken. Dit is na een maand pas gelukt. Deze vrouw had zelfs aan de dierenarts gevraagd om de eigenaar niet te bellen als die in de buurt bleek te wonen, omdat ze zelf dacht aan verwaarlozing/mishandeling. Nooit had ze kunnen bedenken dat Salem een liefhebbend baasje had die in Almere woonde en dat ze gemist werd.

Dankzij de chip heeft de dierenarts contact met ons kunnen opnemen en hebben wij Salem weer kunnen ophalen. Achteraf bleek dat een buurvrouw rond de tijd dat Salem vermist raakte, in Gorinchem is geweest. Salem is waarschijnlijk op een onbewaakt ogenblik in de openstaande achterbak gesprongen en ongezien in Gorinchem weer uit de auto gesprongen. Totaal geen kwade opzet dus en Salem kon zelf de weg naar huis niet meer vinden.

En niet alleen Salem, maar ook onze kat Saartje is weer bij ons thuisgekomen dankzij de chip. Helaas na een aanrijding aan de andere kant van het dorp, maar zonder de chip hadden we nooit geweten wat er met Saartje gebeurd is.

Ik kan het niet vaak genoeg zeggen: chip je kat! Ook als ze niet buiten komen! Want ook deze katten kunnen in een onbewaakt ogenblik de deur uit schieten of van het balkon vallen! Een chip kost eenmalig ongeveer tussen de 30 en 50 euro. Vaak wordt het gecombineerd met bijvoorbeeld castratie of sterilisatie, dan zijn ze onder narcose en merken ze er helemaal niks van, maar ook bij wakkere dieren is het zo gebeurd. De naald is iets groter dan een vaccinatienaald.

Er zijn dagelijks nog honderden verhalen zoals die van Salem, katten die vermist raken en zelf niet meer thuis kunnen komen. Helaas is een heel groot deel van deze katten niet gechipt en kan de eigenaar dus niet gevonden worden!
Minstens zo belangrijk als de chip, is ook een goede registratie ervan. Wil je weten of de chip van jouw kat goed geregistreerd staat?
op www.chipnummer.nl kunt u controleren welke gegevens zichtbaar zijn en bij welke databank de chip geregistreerd staat. Het chipnummer kunt u vinden voorin in het vaccinatieboekje/paspoort van uw kat. Het is een sticker met barcode en 15-cijferig nummer of geschreven 15-cijferig nummer.

Overgewicht is en blijft een hardnekkig probleem bij onze Nederlandse huiskatten. Vaak is het onwetendheid, een verkeerd ideaalbeeld, maar soms ook het gevoel dat de kat jou als baasje leuker vindt als je hem eten geeft.

Laat ik dat laatste beeld meteen de wereld uit helpen: katten gaan je niet leuker of liever vinden als je ze eten geeft. Er is gebleken dat het mauwen en kopjes geven wat een kat doet als hij eten krijgt, niks te maken heeft met affectie, maar aangeleerd gedrag is. Veel baasjes denken dat een kat honger heeft als hij gaat zitten mauwen bij zijn voerbakje, want zeg nou zelf, de meeste voerbakjes worden 2x per dag gevuld en worden vaak meteen leeg geschrokt door onze huistijger. Helaas is dit ook weer aangeleerd gedrag, want hoe langer hij zal zitten “jengelen”, hoe sneller zijn bakje gevuld zal worden om maar van zijn zielige mauwtje af te zijn.

Overgewicht heeft vele nadelige gevolgen. Net zoals mensen gezondheidsproblemen kunnen krijgen van overgewicht, kunnen katten dat net zo goed. Denk bijvoorbeeld aan gewrichtsproblemen zoals artrose, ademhalingsproblemen door overtollig vet wat op de longen drukt, verhoogde bloeddruk en diabetes. Ook kunnen katten met overgewicht zichzelf minder tot niet meer verzorgen, waardoor een doffe vacht en pijnlijke klitten ontstaan, ook bij kortharige katten! En al deze gezondheidsproblemen brengen ook hogere kosten met zich mee! Denk aan extra dierenartsconsulten, röntgenfoto’s, bloedonderzoeken en medicijnen als pijnstillers of -in geval van diabetes- insuline die ook nog eens op gezette tijden 2x per dag geprikt moet worden!

Ons ideaalbeeld van hoe een gezonde en gelukkige kat eruit moet zien, word dan ook ernstig verstoord door de “grote rooie je-weet-wel-kater”, Garfield en niet in de minste plaats alle foto’s en filmpjes van die “gezellige dikkerds” en stuntelige zwaarlijvige katten op de sociale media.

Katten met overgewicht krijgen vaak het stempeltje “lui”, omdat ze veel slapen. Maar ze slapen zo veel omdat ze moeite hebben om in beweging te komen en vaak hebben ze bijkomende medische problemen en doet het simpelweg ook pijn om te bewegen. Slapen is dan een makkelijke houding, die het minste ongemak geeft.

Wat ook vaak onderschat word, is dat een blokje kaas voor een kat in verhouding heel veel meer calorieën ten opzichte van de dagelijkse behoefte bevat dan voor ons. Een kat weegt gemiddeld zo’n 4 á 5 kilo, een gemiddeld mens ruim 15 keer zoveel! Het is heel makkelijk om de verhouding uit het oog te verliezen tussen wat voor ons een “klein beetje” is en wat dat voor de kat is.

Natuurlijk eetpatroon

Het natuurlijke eetpatroon van de kat die buiten leeft, bestaat uit meerdere kleine hapjes gedurende de dag. Hij heeft buiten tenslotte geen voerbakje die gevuld word, maar moet jagen om te kunnen eten. En deze hapjes, zoals insecten, muizen of vogeltjes, zijn over het algemeen niet groot. De kat volgt meerdere keren per dag een bepaald patroon: jagen, eten, persoonlijke verzorging en rusten of slapen.

Een binnenkat krijgt vaak 1 tot 3x per dag wat eten in een bakje, is soms hele dagen alleen thuis en is in verreweg de meeste gevallen gecastreerd of gesteriliseerd, wat weer invloed heeft op de stofwisseling en waardoor ze sneller overgewicht ontwikkelen. Voor binnenkatten is het dus belangrijk goed in de gaten te houden hoeveel de kat per dag mag eten om zijn ideale gewicht te behouden. Een veel gehoorde fabel is dat katten zelf kunnen beoordelen hoeveel voer ze nodig hebben, dus dat de hele dag een vol bakje voer klaar hoort te staan.

Het is veel beter om gedurende de dag meerdere keren een afgepaste hoeveelheid voer aan te bieden, en het liefst nog op zo’n manier dat de kat daar moeite voor moet doen. Hiervoor zijn verschillende voedertorens, voerspelletjes of andere manieren van voedselverrijking verkrijgbaar. Let hierbij wel op dat wat voor ons vanzelfsprekend is, een kat niet altijd doorheeft. Vervang dus niet zomaar het voerbakje voor bijvoorbeeld een voertoren of een voerbal, maar zorg er ook voor dat de kat door heeft hoe hij zijn voer hier uit kan krijgen.

Veel dierenartsenpraktijken of dierenklinieken hebben een begeleidingsprogramma om baasjes te helpen hun dier met overgewicht weer op het juiste gewicht te krijgen. De mate van overgewicht word berekend door een zogenaamde Body Condition Score, of BCS (zie afbeelding hieronder). Een kat met een BCS-score van 6 weegt ongeveer 110% van zijn ideaalgewicht en bij een kat met een BCS-score van 9 ligt dit zelfs op 140%! Heeft jouw kat een BCS van 6 of hoger, dan is het raadzaam een afspraak te maken bij jouw dierenarts voor een medische check en advies over afvallen. Ga hier niet zomaar zelf mee aan de slag! Als een kat te snel afvalt, dan kan gevaarlijke leververvetting ontstaan waar de kat ernstig ziek van wordt!

Deze afbeelding is geplaatst in overeenstemming met Royal Canin dierenvoeding.

 

“Hij is ooit komen aanlopen, hij mauwde zó zielig, die zal vast geen baasje hebben. Ik heb hem maar eten gegeven en daarna is hij gebleven.”

Heel veel katten komen op deze manier aan een nieuw baasje.
En dat terwijl heel veel baasjes geen plannen hadden om afstand te doen van hun kat.

Waarom lopen katten dan “zomaar” weg terwijl ze een baasje hebben?

Katten zijn opportunisten ten top! Als ze het ergens goed hebben, blijven ze daar. Zo trokken ze duizenden jaren geleden richting de dorpen en steden, omdat daar enorm veel ongedierte in en rond de graan- en hooischuren rondliep. Veel makkelijker dan op jacht te moeten naar prooien die verspreid over een groot gebied leven.

Dit trucje zijn ze niet verleerd. Als ze thuis hun voerplaats moeten delen met een huisgenoot waar ze stiekem toch niet zo heel goed mee overweg kunnen en de bakjes maar 2x per dag worden gevuld, maar de buurvrouw 8 huizen verderop heeft een grote bak staan die aangevuld wordt zodra ze aan komen wandelen, dan is de keuze snel gemaakt.

Een kat die buiten komt, heeft gemiddeld 5 “baasjes” waar hij wisselend “woont”.

Een verhaal uit de praktijk is van een poes Mimi* die geregeld een of twee nachtjes niet thuis kwam. Ze kwam een keer, na meerdere nachten weg te zijn geweest, thuis met een snee in haar buik. Het geschrokken baasje is meteen met haar naar de dierenarts gegaan om het te laten nakijken. Bij de dierenarts gekomen zei de assistente “Maar dit is Minoes*, die hebben we vorige week gesteriliseerd”
Mimi had dus in elk geval 2 baasjes, het baasje die haar in huis had gehaald en nu met haar bij de dierenarts stond, en een baasje die haar al een tijdje in de tuin zag rondscharrelen, haar eten is gaan geven en waarbij ze af en toe zelfs een nachtje bleef logeren. Dit tweede baasje had uiteindelijk besloten haar te houden, heeft haar Minoes genoemd en heeft haar laten steriliseren.
In dit geval is het dus toeval dat beide baasjes bij dezelfde dierenarts komen en de assistente de kat herkend heeft. De baasjes zijn er zo achter gekomen waar Mimi/Minoes uithing als ze niet thuis was.

En dan al die verhalen over katten die na 1, 2 of 12 jaar dankzij een chip weer terug komen bij hun eerste baasje. De meesten zijn toch echt niet zo verwilderd dat ze al die tijd alleen op straat moeten hebben geleefd.

Als je wil dat jouw kat echt jouw kat blijft, is aan te raden om de tuin af te zetten of een ren te bouwen, zodat de kat wel naar buiten kan, maar niet van het  terrein af kan. De andere optie is je kat helemaal binnen houden.

Zorg er in beide gevallen dan wel voor dat de kat voldoende alternatieven heeft om het gebrek aan jaagmogelijkheden te compenseren. Zie de pagina “spelen met de kat” voor meer informatie over geschikte speeltjes en spelletjes.

* Namen zijn fictief.

 

Afspraak bij de dierenarts: Check!
Kattenluikje op slot: Check!
Reismandje van zolder halen: Check!
Kat onder het bed vandaan krijgen: uhh…
Kat in reismandje doen: &#%%#!
Wonden van gevecht verzorgen: Check

Herkenbaar? Veel katteneigenaren gaan nooit met hun kat naar de dierenarts, simpel omdat het teveel stress geeft voor kat en eigenaar. En dit terwijl gezondheidscontroles en vaccinaties de gezondheid van jouw kat beschermen en het leven op een aangename manier kunnen verlengen.
Hoe vaak is een gezondheidscontrole nodig?
Voor jonge dieren jaarlijks, gecombineerd met de vaccinatie.
Bij katten vanaf 7 jaar is hierbij  een bloedonderzoek geadviseerd.
Bij senior katten vanaf 12 jaar kan het verstandig zijn 2x per jaar of vaker een controle in te plannen.

Maar hoe krijg je de kat dan zonder stress bij de dierenarts?
Dit begint al thuis met het reismandje.
Veel mandjes staan op zolder of in de schuur. Als het mandje alleen maar tevoorschijn komt als een kat naar de dierenarts moet, wordt het mandje de aankondiger van iets vervelends wat gaat gebeuren. Vaak ligt dan ook het kleedje van de vorige keer nog in het mandje, waar de feromonen (“geur”) van stress en/of angst in hangt.

Reismandjes training
Zorg voor een geschikt reismandje: het liefst één die ook aan de bovenkant open kan, stabiliteit geeft en waarin de kat normaal kan zitten en liggen als hij in het mandje zit. Rieten mandjes, reistassen en mandjes waarvan de bovenkant niet open/losgemaakt kan worden zijn niet geschikt. Als je een angstige/agressieve kat hebt die je uit een rieten mandje moet trekken door een opening niet veel groter dan de kat zelf, dan is dat niet bepaald stress beperkend.

Plaats het reismandje met een schoon kleedje/handdoekje en open deurtje in een ruimte waar de kat vaak is en doe regelmatig wat voer en/of speeltjes in het reismandje.

Als de kat volledig ontspannen is in het mandje, kan je indien gewenst de training steeds verder opbouwen.
Let er wel op dat de kat ontspannen is met de huidige stap, voordat je naar de volgende stap over gaat.

De volgende stappen zijn:

• Het deurtje een paar minuten dicht doen terwijl de kat in het mandje zit te eten.
• Met het deurtje dicht het reismandje voorzichtig optillen en weer neerzetten.
• Met het deurtje dicht het reismandje naar een andere kamer verplaatsen, daar het deurtje open doen en de kat eruit laten, hierna kat weer in het mandje en met dicht deurtje terug naar de plek waar de reismand normaal staat en het deurtje weer open doen.

Veel dierenartsen bieden ook een gezondheidsplan aan met regelmatige controles (meestal zo’n 4x per jaar). Op deze manier komt de kat vaker bij de arts, waardoor ze ook wennen aan de rit in de auto en de behandeltafel van de arts.

Als je naar de dierenarts gaat, doe dan van thuis een grote handdoek over de reismand heen, zodat de kat zich kan verstoppen. Hierin zit de geur van thuis, wat ook de stress verminderd. Deze handdoek kan meteen gebruikt worden om hem op de behandeltafel op te laten zitten, zodat de tafel minder koud en glad is en de geuren van andere dieren overstemd worden door de geur van de handdoek.

Zet een kat bij de dierenarts nooit op de grond! En zeker niet als er ook honden aanwezig zijn! Ook al is de kat thuis honden gewend, bij de dierenarts is het altijd anders! Kijk voor een plek waar je het mandje hoog neer kan zetten en laat de handdoek over het mandje liggen.

Gooi na een dierenartsbezoek altijd de handdoeken/kleedjes in de was en leg meteen een schoon nieuw kleedje in het mandje, zodat het volgende bezoek niet begint met de geur van stress.

De huidige zomers in Nederland kunnen uitzonderlijk warm en droog zijn. Wij trekken ’s zomers de jas uit, trekken korte, luchtige kleding aan (of soms zelfs dat niet) en zoeken in onze vrije tijd de verkoeling op aan het water.

Maar wat doen onze huisdieren met deze warmte?
Katten (en honden) reguleren hun lichaamswarmte door hun vacht. ’s Winters houdt deze ze warm, maar ’s zomers zorgt deze vacht er juist voor dat ze niet te warm worden. De vacht zorgt voor isolatie, door de lucht die tussen de haren zit (denk aan een thermoskan), loopt de temperatuur onder de haren (dus bij de huid) minder snel op. Ook zorgt de vacht ervoor dat de zon, en daarmee de schadelijke UV-straling,  niet de huid bereikt en voorkomt dus dat de huid verbrandt.

Katten raken warmte kwijt door te hijgen en door op koele plekken te gaan liggen. De vacht onder de buik en in de oksels/liezen is wat dunner, waardoor ze de koelte van de ondergrond kunnen gebruiken om zelf af te koelen. Net als honden kunnen katten hijgen om warmte kwijt te raken.
Katten kunnen niet zweten zoals wij mensen dat doen, ze verliezen dus geen warmte via hun huid.

Hoe kunnen wij onze huisdieren helpen?
Wat vooral heel belangrijk is, is te zorgen dat de zon niet naar binnen komt. Het beste is om de zon van de ramen af te houden door zonwering aan de buitenkant te sluiten, maar als dit niet mogelijk is, sluit dan in elk geval de gordijnen.
Zorg ervoor dat er overal genoeg drinkwater beschikbaar is, door het hijgen verliezen ze veel vocht.
Zorg voor koele ligplaatsen. Leg eventueel een koelmat of een natte handdoek neer waar ze zelf op  kunnen liggen. Leg geen natte handdoek over de kat heen maar laat hem zelf kiezen of hij erop wil liggen.
Scheer de vacht vooral niet kort! Hiermee verliezen ze hun isolerend vermogen en kunnen ze oververhit raken of verbranden! Katten met een dunne vacht (bijvoorbeeld witte katten) kan je op de kalere plekken zoals de oren en neusrug insmeren met een zonnebrandcrème om hun huid te beschermen. Er is tegenwoordig speciale zonnebrandcrème voor dieren verkrijgbaar. Gebruik liever geen zonnebrandcrème voor mensen, hier kunnen stoffen in zitten die schadelijk kunnen zijn voor dieren.

Katten kunnen soms erg onrustig lijken: ze liggen ergens, staan op en gaan soms even wat drinken, om daarna weer even ergens anders liggen, enzovoorts. Op dat moment is de plek waar ze liggen warm geworden door hun eigen lichaamswarmte en zoeken ze een nieuw plekje voor verkoeling. Laat ze dan lekker hun gang gaan.

Als u een kantelraam open wil zetten voor frisse lucht, zorg er dan voor dat u altijd in de buurt bent, of monteer een speciaal hekje er tegenaan, zodat de kat er niet door naar buiten kan proberen te klimmen. Een kat die probeert door een kantelraam naar buiten te komen, kan vast komen te zitten in de smalle opening onderaan en door het proberen zich los te wurmen komen ze alleen maar vaster te zitten. Als er niet op tijd ingegrepen word, is dit absoluut dodelijk! 

Een tijdje terug kwam ik op de website voor nascholingen voor paraveterinairen/dierenartsassistenten een interessante  cursus tegen over de onderlinge relaties en (probleem)gedrag in een huishouden met meerdere katten – een multi-cat huishouden. Vandaag had ik eindelijk tijd om me eens te verdiepen in deze cursus.

Tenmiste… Dat dacht ik…

Onze dame Styx dacht daar anders over:

Gelukkig heb ik de cursus wel succesvol kunnen afronden nadat deze dame haar aandacht heeft gekregen.

Wist u dat ook katten zich kunnen vervelen? En dat de bijkomende stress ook probleemgedrag en lichamelijke klachten zoals overgewicht, overmatig likken en kaalheid kan veroorzaken?

Katten die buiten leven hebben een aantal bezigheden gedurende de dag: slapen, rusten, jagen, eten, (vacht)verzorging en reizen.
Om te kunnen eten, moet een buitenkat eerst op jacht. Ongeveer 1 op de 5 jachtpogingen is succesvol en over het algemeen gaat het dan om een klein hapje zoals een muis, vogeltje of insect. In totaal besteden buitenkatten zo’n 3,5 uur aan het jagen en een half uur aan het opeten van hun prooien.
Onder reizen verstaan we simpelweg de tijd die een kat onderweg is van A naar B.

Voor binnenkatten ligt dit anders. Zij hebben de hele dag eten klaarstaan in een bakje of worden een aantal keer per dag gevoerd en ze hebben een beperkter territorium. Kortom: de onderdelen jagen en reizen komen hierbij te vervallen. Wat overblijft is dan slapen, rusten, eten en vachtverzorging.

Ik hoor u al denken: “Maar het hele huis ligt vol kattenspeeltjes waar hij niks mee doet.”
Als we daar nu eens op een andere manier naar kijken: De meeste mensen hebben waarschijnlijk een aantal spellen in de kast staan, maar die zijn toch ook veel leuker als er iemand is om het samen mee te spelen?
En wat is er interessant aan een muisje die de hele dag stil blijft liggen?
Waarschijnlijk heeft u ook een baan en gaat u ‘s ochtends de deur uit om ‘s avonds weer thuis te komen.
En de kat? Die heeft zijn voerbakjes en zijn muisjes die keurig op hun plek blijven liggen tot hij er met zijn pootje tegenaan tikt.

En als u ‘s avonds thuiskomt, klaar bent met de dag, snel uw avondeten naar binnen heeft gewerkt en op de bank ploft voor een ontspannen avondje, dan komt die kat ineens wel met dat muisje aanzetten! Of hij blijft maar mauwen en vragen om eten, net zolang tot het bakje weer gevuld is.

De stress die verveling met zich meebrengt, hebben grote gevolgen voor een kat. Hij lijkt wel lui, maar eigenlijk mist hij een stimulans om wat te gaan doen.
Dat muisje waar die buitenkat op moet jagen, die rent wél weg! (Nee, u hoeft geen levende muizen  in huis te halen om zijn jachtinstinct te prikkelen).
Niet voor niets slapen binnenkatten gemiddeld ruim 5 uur per dag meer dan buitenkatten.

U kunt uw kat stimuleren iets actiefs te gaan doen door met hem te gaan spelen.
Op de pagina “spelen met de kat” staan tips hoe u met uw kat kunt spelen en hoe u activiteit kunt stimuleren.